Aambeien & zwangerschap
Wist je dat tot wel 85% van de vrouwen tijdens of na de zwangerschap last krijgt van aambeien? Ben je zwanger, dan is het dus goed om te weten waar je mee te maken kunt krijgen én wat je eraan kunt doen. Chirurg dr. Mirre Noo licht de feiten en de fabels toe.
Volgens cijfers van het NHG krijgt tot 85% van de vrouwen tijdens of na een zwangerschap te maken met aambeien. Dat je er last van krijgt is dus geen uitzondering, maar eerder de regel! Dat komt omdat de druk in de bekkenbodem hoger wordt naarmate de baby in de baarmoeder groeit. Daarnaast zorgen zwangerschapshormonen ervoor dat de vaatwanden verslappen. Veel vrouwen hebben tijdens de zwangerschap ook wel eens last van obstipatie, waardoor ze harder persen op het toilet. Aambeien kunnen ook ontstaan tijdens de bevalling, wanneer er lang en hard geperst moet worden.
Feit: de ene aambei is de andere niet
Er is een anatomisch verschil tussen een aambei (hemorroïd) en een getromboseerde randvene. Bij een aambei zwelt een kussentje van het slijmvlies in de endeldarm op om vervolgens onder invloed van hoge druk uit te zakken. Soms zakt zo’n inwendige aambei helemaal door de anus naar buiten tijdens de ontlasting. Vaak verdwijnt de aambei weer als je een tijdje ligt.
Een getromboseerde randvene ontstaat op een andere locatie, namelijk in een bloedvat dat aan de buitenkant van de anus ligt. Er ontstaat een klein bloedinkje wat tot een stolsel in de randvene leidt en dat veroorzaakt zwelling en pijn. Niet elke verloskundige kent het verschil, maar het is goed om te weten dat juist die getromboseerde randvene tijdens de zwangerschap vaak voorkomt.
Feit: aambeien kunnen heel pijnlijk zijn
Een getromboseerde randvene ofwel uitwendige aambei ziet eruit als een flinke paarse zwelling en is, in tegenstelling tot een inwendige aambei, echt heel pijnlijk. De pijn is vaak het hevigst bij de stoelgang en bij aanraken of afvegen maar kan ook de hele dag (en nacht) aanhouden. De pijn wordt veroorzaakt door een bloedstolsel in een onderhuids adertje. Dat klinkt ernstig, maar is verder ongevaarlijk. Er is geen kans dat het stolsel elders in het lichaam terecht kan komen.
Feit én fabel: een aambei kun je terug naar binnen duwen
Een hemorroïd die naar buiten is gezakt, kun je inderdaad met je vinger terug naar binnen duwen. Maar bij een getromboseerde randvene is dat simpelweg niet mogelijk. Bovendien: als je daar tegenaan duwt, is dat enorm pijnlijk. Afblijven dus!
Fabel: alleen bij hevige pijn ga je naar de huisarts
Getromboseerde aambeien zijn erg pijnlijk, daar blijf je dus niet mee lopen. Maar ook als je mildere klachten hebt zoals jeuk of bloedverlies kun je naar de huisarts gaan. Die kan vaststellen of het inderdaad om aambeien gaat en je eventueel doorverwijzen naar de specialisten van Helder kliniek. Wanneer je aambeien vroegtijdig behandelt, kun je verdere complicaties zoals het uitzakken van aambeien of de vorming van bloedstolsels voorkomen.
Fabel: de huisarts kan het bloedstolsel uit de uitwendige aambei verwijderen
Vroeger haalden artsen inderdaad bij een getromboseerde aambei het stolsel eruit, maar die ingreep is inmiddels achterhaald. De aambei loopt dan vanzelf weer vol waardoor een nieuw stolsel kan ontstaan. De nieuwe richtlijn schrijft voor dat we starten met pijnstilling en koelen en als dat niet afdoende is wordt de hele getromboseerde randvene weggehaald. Alleen openmaken helpt niet.
Feit: aambeien verdwijnen vaak vanzelf
Geven aambeien weinig klachten, dan kun je afwachten of ze vanzelf verdwijnen. Een getromboseerde randvene (uitwendige aambei) is echter vaak zo pijnlijk dat afwachten geen optie is. En waarom zou je ook? Wij adviseren verloskundigen dan ook om vrouwen met deze klachten naar de huisarts te sturen. Die kan je gerichte adviezen geven en eventueel een pijnstillende zalf voorschrijven. Paracetamol kun je zonder problemen nemen, maar ook lidocaïnezalf kun je tijdens de zwangerschap veilig gebruiken. Volgens het Farmacotherapeutisch Kompas heeft lokale toediening van deze verdovende crème geen effect op de baby. Mocht deze behandeling niet voldoende zijn, dan kan de huisarts doorverwijzen naar de specialisten van Helder kliniek.
Feit: na de bevalling kunnen aambeien veranderen in marisken
In veel gevallen blijft er een huidflapje over waar de aambei heeft gezeten. Die huidflapjes, ook wel marisken of skintags genoemd, zijn volkomen onschuldig maar kunnen wel lastig zijn. Ze kunnen zwellen na de ontlasting en maken het moeilijk om alles goed schoon te houden. Vrouwen vinden het vaak ook een esthetisch probleem. Geef marisken na de zwangerschap een paar maanden de tijd om te ontzwellen, maar als je er dan nog last van hebt zijn ze door middel van een kleine ingreep te verwijderen. Het is jammer om daar jaren mee te blijven lopen!
Fabel: van een aambeienoperatie kun je incontinent worden
Die angst is echt ongegrond. Bij een standaard ingreep zoals een Barron ligatie (elastiekjes schieten) of een operatie volgens HAL/THD methode is er geen risico op incontinentie.
Elastiekjes schieten kan meestal zonder problemen gedaan worden tijdens de zwangerschap. Voor deze kleine ingreep is geen verdoving nodig want in dat deel van de endeldarm zitten geen zenuwen. De ingreep geeft geen pijn, maar wel drukkend gevoel alsof je aandrang hebt.
Fabel: bij aambeien kun je beter vochtig toiletpapier gebruiken
Vochtige toiletdoekjes verstoren bij langdurig gebruik de zuurgraad van de huid en dat vergroot de kans op schimmels en dus jeuk. Heb je aambeien, dan is vochtig toiletpapier dus af te raden. Het beste kun je gewoon water gebruiken om jezelf schoon te maken. Heb je een bidet? Prima, anders zet je er even de douchekop op. Daarna zachtjes droog deppen. Gebruik ook geen zeep. En probeer niet te krabben: hoe meer je het aanraakt, hoe meer kans op jeuk.
Fabel: aambeien kun je niet voorkomen
Je kunt de kans op aambeien verkleinen door veel water te drinken, voldoende te bewegen en vezelrijk te eten. Lijnzaad helpt enorm: dat bevat niet alleen veel vezels, maar de buitenkant vormt ook een soort gelei die de ontlasting soepel en glad maakt. Neem elke dag twee eetlepels, bijvoorbeeld in de yoghurt.
Verder is het belangrijk dat je meteen naar het toilet gaat wanneer je aandrang hebt. Zet een klein bankje of krukje onder je voeten als je op het toilet zit. Daardoor kantelt je bekken en kun je minder druk zetten. Dat scheelt echt!
Onze specialisten kunnen snel en effectief aambeien behandelen. In onze klinieken wordt u discreet behandeld en staat uw privacy voorop. U ontmoet dan ook direct de chirurg die u gaat helpen en kunt vaak al tijdens het eerste consult behandeld worden. Wij bieden u een veilige omgeving: kleinschalig…
Aandacht voor de individu is voor mij een belangrijk onderdeel van goede zorg.